‌تمدن‌ املش‌ به‌ لحاظ‌ داده‌های باستان‌شناسی، يكي‌ از شاخص‌ترين‌ مراكز ميراث‌ فرهنگی ايران‌ است. ‌حوزه‌ی فرهنگی املش‌ در گذشته‌ به‌ درستی مشخص‌ نبود، ولي‌ محدوده‌های ديلمان، رانكوه، اشكور سفلي، اشكور عليا، اشكور شوئيل‌ و بخشی از نواحی غرب‌ مازندران‌ را دربر می‌گرفت. اشيا و آثار به‌ دست‌ آمده‌ از اين‌ نواحی، آثار و هنر املش‌ معرفی می‌شده‌ است. ‌شهرستان‌ املش، با اين‌ كه‌ سوابق‌ بسيار درخشانی از قديمی‌ترين‌ دوران‌ تاريخی، در زمينه‌های مختلف‌ هنری، فرهنگی و مذهبی دارا بوده‌ و به‌ اقتضاي‌ هر عصر و دوره، عالی‌‏ترين‌ مدارج‌ ترقی و اهميت‌ را طی كرده، ليكن‌ آثار، ابنيه‌ و اطلاعات‌ تاريخی آن‌ به ‌صورت‌ پراكنده‌ و در كتب‌ مختلف‌ منتشر شده‌ و فهرست‌ جامعی از آن‌‏ها تهيه‌ نشده‌ است. ‌در اين‌ كتاب‌ تلاش‌ شده‌ است‌ آثار و محدوده‌های تاريخی شهرستان‌ املش‌ و دستاوردهای باستان‌شناسی ساليان‌ اخير در آن‌ معرفی شوند.