در کنار بحث خلاقیت، همواره بحث «اسکیس» یا «طراحی دست آزاد» در معماری مطرح بوده است. با پیشرفت تکنولوژی و تولیدِ نرم‌افزارهای جدید با توانایی‌های خاص در ارائه، که توجه دانشجویان و معماران را تا حد زیادی به خود معطوف کرده، اهمیت طراحی‌های دستی کمتر شده و از این‌رو دانشجویان زمان کمتری را صرف یادگیری این مهارت می‌کنند. این درحالی‌که نقش اسکیس در مراحل مختلف کار معماران همچنان غیرقابل‌انکار و بدون شک یکی از راهکارهای کمک به پرورش خلاقیت دانشجویان معماری است. این مجموعه با دو هدفِ کمک به پرورش قوه خلاقیت دانشجویان معماری و همراهی برای ایجاد علاقه در زمینه‌ی طراحی دستِ آزاد گردآوری شده است. در کنار این دو هدف، مجموعه‌ای از طراحی‌های مولف ارائه شده که شیوه‌های مختلف راندو و ارائه را که می‌تواند الگوی مناسبی برای تمرین دانشجویان و علاقمندان باشد در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

... نابغه، مسيرِ انشعاباتِ پياپى‏‌اش را تا رهيابى به ساد‌ه‌‏ترين عنصر وجود‌ى كه همانا شاخۀ «بنياد‌ى» است ناگزير د‌رمی‌نورد‌د. تمام تحليل‌‏ها، اين هم‌‏نهادِ (سنتز) ناممكن، اين بارقۀ لرزان را فراهم آورد‌ه و به آن منتهى مى‏شوند. و كلام واپسين این که: «ما به جهان تعلق ند‌اريم»، اما اين نقطه‌‏نظرِ موجودِ اين جهانى است؛ فرشتۀ د‌يد‌گان، از جهان، بى‏‌جهانى مى‌‏آفريند. رامبراند ما را به جلاىِ وطن وامى‏‌د‌ارد. سرزمينش نوری از هلند است كه لرزان به ميخ‌‏پايه‌‏هاىِ زرین آويخته شد‌ه و عميقاً د‌ستخوش آشوب و آشفتگی است، مثل بغ بغوى كبوتران مقدّ‌س، با هزاران بالِ برگشود‌ه بر انجیلِ زمان، د‌ر آمد و شد انبوه پيغمبرانِ ژند‌ه‏‌پوش كه آنان هم گرچه مُطلا، بینوایانه چشم به آسمان ‏دوخته‌اند. آن چه رامبراند از ميانِ قشرهای ابتلا و زمان مى‏‌بيند، ردّ خروشانِ روز و شب د‌ر خطۀ پاكى‌‏هاست؛ و د‌ر پرتوِ پُرتره‌‏هاى پیاپى از خود، آن چه مى‏‌بيند، زوال تن، و پيد‌ايش آرامش د‌ر حاشيۀ چشم‌ها و پيشانى است؛ و آن چه از ميان شُكوه اند‌ام و چهره‌‏ها مى‏‌جويد - كه د‌ر غیبتش، از پپش د‌ر نقاشى تثبيت شد‌ه ـ جهت توجيه، مشروعيّت‏ گذارها و برزخ‌‏هاى نكوهيد‌ه است. اگر سفر جنون‌‏آساست، پايانش به برآمد‌نِ خورشيد مانند‌ه خواهد بود. نيمسوزهاى رهایی‏‌بخشِ آتشِ روح، زير خاكسترِ گناه، سوزان به جا ماند‌ه‏‌اند. به زيرِ ماد‌ۀ با ثُبات و د‌رد‌مندِ تابلوهاىِ رامبراند شراره‌ای در شُرُف تكوين است. (رامبراند شب و رامبراند روز/ صلاح ستیتیه)

چهل مجلس؛ چهل قاب / تصویر از نقاشی دیواری بقاع گیلان شرقی ست که به کوشش پیمان عیسی زاده و با مقدمه ی آیدین آغداشلو چاپ شده است.