من و بشرا با جوان شاعر و خوش‌ذوقی به ‌نام رحیم چراغی آشنا شد‌یم که شعرهای کوتاه گیلکی مبتکرانه و تأثیرگذاری می‌سرود. این آشنایی باعث شد که ما هم به‌ فکر سرایش شعر گیلکی بسیار کوتاه بیفتیم. ... بالاخره قرار شد رحیم چراغی برای تهیۀ مانیفست به‌ خانة ‌بشرا بیاید. ما چند‌روزی برای این‌کار وقت گذاشتیم و از چراغی خواستیم که متن اصلی را بنویسد. ... با پیشنهاد چراغی اسم این گونۀ شعری شد «هساشعر». وقتی قرار شد که این مانیفست را منتشر کنیم آقای صالح‌پور پرسید برای معرفی بانیِ این ‌سبک‌ شعری اسم‌ چه کسی را بنویسم؟ بشرا سکوت کرد و چراغی هم ‌چیزی نگفت. من گفتم: «آقای صالح‌پور به‌ترتیب بنویسین: چراغی، بشرا، فارسی»، اما چراغی درجا به‌ حرف آمد و به‌د‌لیل احترامی که برای ما قائل بود، گفت: «نه! بنویسین، بشرا، فارسی، چراغی»، و همین‌‌طور هم ‌شد. بالاخره متن مانیفست هساشعر طی چند‌ین شماره د‌ر نشریۀ کاد‌ح توسط آقای صالح‌پور چاپ شد و سروصد‌ای زیاد‌ی به‌پا کرد...

هنرِ نمایش در شهر لنگرود، سابقه‌ای قابل توجه دارد. با این همه در متون تاریخی و تحقیقی در باب تئاتر، کمتر به این مهم پرداخته شده است. کتابِ نگاهی به تاریخ تئاتر لنگرود (از آغاز تا 1390) می‌کوشد در چهار بخش مجزا به معرفی پیشینۀ نمایش، پیشگامان نمایش، هنرمندان تأثیرگذار و در نهایت به فهرست نمایش‌های اجراشده در این شهر از سال 1300 تا 1390 بپردازد.

تابستان سال 1331 که تب ملی‌کرد‌ن صنعت نفت همه‌گیر شد‌ه بود، اَبجی همیشه موقع تظاهرات د‌ست من را می‌گرفت و به ورود‌ی کوچه حاج‌آقا بزرگ د‌ر خیابان شاه می‌آورد و نظاره‌گر جمعیت هیجان‌زد‌ه می‌شد. نبش خیابان، خشک‌شویی آقای ماهرو بود که یک بلند‌گو به بالایش نصب کرد‌ه بود‌ند و پیام‌های حزب ایرانی‌ها از آن به گوش می‌رسید: «هموطنان! حزب ایران د‌ر تلاش است تا ایران را از چنگال مزد‌وران بیگانه رهایی بخشد». از آنجا پرد‌ه بسیار بزرگی که چهرۀ مصد‌ق را نقاشی کرد‌ه بود‌ند؛ د‌ید‌ه می‌شد که مثل بیشتر نقاشی‌های سیاسی روز اثر استاد محمد‌علی شاد‌مند، د‌بیر نقاشی د‌بیرستان نوربخش بود که به مصد‌ق گرایش د‌اشت و د‌اماد آیت‌الله رود‌باری بود. همین‌طور روی پلاکارد‌ها و پرچم‌های سفید‌ی نوشته بود‌ند: «د‌رود بر مصد‌ق»، «یا مرگ یا مصد‌ق»، «مصد‌ق رهایی‌بخش ملت ایران است»، همین‌طور شعارهای پرشور و آهنگینی را با آواز سر می‌د‌اد‌ند، «ما بچه‌های رشتیم/ با خون خود نوشتیم/ یا مرگ یا مصد‌ق»...

نمایش گذاشتن در گالری گلستان کار راحتی نبود. آن‌موقع این گالری هرچندسال به هنرمندها نوبت می‌داد. کاوه گلستان عکس‌های مرا توی جشنوارۀ وحدت تبریز دیده بود و باهم آشنا شده بودیم... واسطه شد و این‌طور اولین نمایشگاه انفرادی‌ام در تهران برگزار شد. این‌بار ده روزِ نمایشگاه را در تهران ماندم. استقبال خیلی خوبی هم از نمایشگاه شد. من از این‌همه توجه مات و مبهوت شده بودم. تمام عکاسان مطرح آن‌روز کشور آمدند و عکس‌هایم را دیدند. همچنین عباس کیارستمی، بهمن فرمان‌آرا، هوشنگ ابتهاج، شفیعی کدکنی، داوود رشیدی، محسن مخملباف، خسرو شکیبایی و... منتها این را بعدها که لیلی گلستان گفت فهمیدم، چون تقریباً هیچ‌کدام‌شان را نمی‌شناختم! منِ روستایی ...

«... وقتی از ورایِ ضخامت پردۀ آب به کاشی‌کاری‌های عمقِ حوض می‌نگرم، کاشی‌ها را نه بر خلافِ آب و بازتاب‌ها بلکه درست از لابلای آن‌ها و به واسطۀ آن‌ها می‌بینم. اگر این کژی‌ها و هاشورهای آفتابی نبودند، اگر من هندسۀ کاشی‌ها را بدون این تنِ گوشتی می‌دیدم، در این صورت چه بسا دیگر آن‌ها را، آن‌چنان که هستند و آن جا که هستند نمی‌یافتم، یعنی: آن سوترِ هر مکانِ همانند. من نمی‌توانم که بگویم که خودِ آب، قدرت آبی، این مایع گساریدنی و پُرتلألؤ درونِ مکان جای دارد، جایِ دیگر هم نیست ولی درونِ حوض نیست. آب، محتوی در حوض نیست، مقیمِ حوض است، در آن مادیّت یافته است و اگر سرم را بلند کنم و به حصار سروْ بُنان که شبکۀ بازتاب‌هایِ نور بر سطح آن به رقصند نظر بیفکنم، نمی‌توانم که نگویم که آب با آن‌ها دیدار نکرده و لااقل جوهرِ فعّال و زندۀ خود را بدان سو گسیل نداشته است.» (چشم و روح / موریس مرلو ـ‌ پونتی)

(... مِه رقیقی که چهره‌های سرگرد‌انِ د‌شتِ لیر را مسخ می‌کند، بس متفاوت از روشنایی مغشوشِ تابلوی سوم مه است که د‌ر آن مرد نزارِ کوچک‌اند‌ام با د‌ست‌های گشود‌ه، خلق اسپانیا را مخاطب می‌سازد؛ با این همه، این د‌و برآنند تا از آویزش و آمیزش با قوای شب، فراتر از پارۀ سرمد‌یِ تراژد‌یِ کلاسیک و نقاشی ایتالیایی گام برد‌اشته و یا با آن برابری کنند. شکسپیر با آد‌م‌هایش و گویا با چهره‌هایش؛ ولی از آن زمان که نقاشی پا به عرصۀ وجود گذاشت، سوای گویا، کد‌ام نقاش توانسته است به عمق د‌الان‌هایِ توبه‌تو و بی‌انتهایِ خون‌لکه‌های خیالی که هم عطرهای عربستان آن‌ها را نخواهد زد‌ود د‌ست یازد؟...)

این مجموعه، گزیده مقالاتی است که در سال‏های اخیر در مطبوعات گیلان چاپ و منتشر شده است. مقالات آن‏چنان که مرسوم نقدهای هنری است به نفی یا تائید شیوه‏ها و سبک‏های هنری نمی‏پردازد. آن‏چه مورد تأکید بوده است، بیان احساس و اندیشه‏ای است که هنرمند از طریق آثار هنری به دیگران منتقل می‏نماید. بدون شک، نگارش مقاله‏ها در گذر ایام و از منابع گوناگون بوده و از تجربیات اهل هنر نیز استفاده شده است، که ذکر نام همه آن‏ها امکان‏پذیر نیست. امّا پذیرش این واقعیت که اندیشه‏های انسانی به فرد خاص تعلق ندارد و مالک اصلی آن جامعه انسانی است، به بیان بعضی از موضوعات هنری پرداخته که با نگاه و تعلقات شخصی قابل توجیه است. از این نظر، نگارنده با نگاه اجمالی و گذرا به هنر معاصر و در حوزه هنرهای تجسّمی، درصدد بوده تا به بیان بخشی از پدیده‏های هنری بپردازد که بی‏ارتباط با جامعه‏شناسی و زیباشناختی نبوده است.

بزنگاه‏هاي تاريخي، سببِ خوبي‏ست براي يادآوري؛ تفألي نيك است و مجالي براي قدرشناسي. صدمين سال تولد گلچين گيلاني، براي مردمانِ زادگاه و وطنش، ‌گيلان و ايران، چنين بزنگاهي‏ست. در ذهن و بر زبانِ چند نسل از مردمان يك ملت ماندن، نه كارِ هركسي‏ست. گلچين از آن كسان است. حتي اگر فقط سروده‏ي باز باران او ورد زبان‏ها باشد. اثري كه مي‏توان گفت كه تا حد لالايي‏ها خوانده شده و در يادها مانده است. نشر اين اثر، كه كامل‏ترين مجموعه اشعار گلچين گيلاني‏ست، اداي دين كوچكي‏ست به شاعري كه نام و آوازه‏ي گيلانِ زيبا را در ذهن و بر زبان فرزندان ايران نشاند.

گیلان با کوهستان‌های سرسبز و پوشیده از جنگل و بی‌کرانگی دریا و زیست منحصر به فرد روستایی، همواره ذهن هر بیننده‌ای را به خود مشغول می‌کند. کم نیستند کسانی که می‌خواهند برگ هایی از این زیبایی را دست کم در زندگی شهری امروز همراه خویش داشته باشند، اگرچه در قاب عکسی کوچک.

سحرگاه روز جمعه بیستم بهمن سال هزار و دویست و شصت و چهار شمسی در محلّه‌ی سبزه‌میدان رشت کودکی به نام ابراهیم دیده به جهان گشود که مقدّر بود بعدها کهن‌ترین و مهمترین یادگار نیاکان اریایی خویش را برای اوّلین‌بار از زبان اوستایی به پارسی نوین درآورد و نام خود را در تاریخ ادب ایران جاویدان کند.

آن‌طور که د‌ر شناسنامه‌ام نوشته شد‌ه، د‌ر سال 1315 به د‌نیا آمد‌ه‌ام اما د‌ر واقع تاریخ د‌رست‌تر سال 1313 است. د‌ر یک خانۀ گِلی و د‌ر یک اتاق با د‌ر و د‌یوار گل‌اند‌ود شد‌ه و د‌ر روشنایی ِیک فانوس ِکم نور د‌ر منطقه «شاقاجی» که الان به «اسلام‌آباد» معروف است. پد‌رم کاسب فعالی بود، ولی ما نمی‌د‌انستیم تا قبل از اینکه وضعیت اقتصاد‌ی‌اش تثبیت شود، چه کارها کرد. د‌استان‌های زیاد‌ی د‌ر این باره گفته می‌شد، اما من چیزی د‌رباره‌اش نمی‌د‌انستم. اینکه آیا این گفته‌ها واقعیت د‌ارند یا نه، گویا ایشان زمین‌های زراعتی و برنج‌کاری را می‌خرید؛ یعنی زمین‌های خرد‌ه‌مالکان ِفقیر و گرفتار را و قرض‌های آن‌ها را پرد‌اخت می‌کرد و د‌ر نهایت زمینی برای آن‌ها باقی نمی‌ماند و بعد‌ش د‌یگر رعیت محسوب می‌شد‌ند. پد‌رم مالک بزرگی شد‌ه بود و به خاطر این خصیصه د‌ر بین مرد‌م نفوذ زیاد‌ی د‌اشت و از او حساب می‌برد‌ند. اغلب سوار بر اسبش بود، همراه با سگی و تفنگی به کمر بسته. آنجا یک امپراطوری برای خود‌ش ساخته بود.

روزهای زیادی در این خانه گذرانده‌ام. آب و جارویش کرده‌ام و با آن نفس کشیده‌ام. به تمام گوشه‌هایش آشنا هستم و میل به حیات را در این خانه لمس کرده‌ام. به قول گاستن باشلار: «خانه‌ای که نفس می‌کشد». اگر به قول بودلر در کاخ جایی برای صمیمیت نیست در عوض چنین خانه‌هایی سرشار از صمیمیت و زندگی هستند. خیال مالکیت یا مالکیت خیال در چنین جاهایی شکل می‌گیرد. در این خانه به قول باشلار «بدویت پناه را تجربه می‌کنیم».

من در ارتباط با کودکان دریافتم که شرح واقعیت در نگاه ادبی ـ هنری با احساس و ادراک واقعیت در نقاشی تفاوت‌هایی دارد. در نقاشی کودکان واقعیتِ بیرونی را درون‌شان استحاله می‌کنند تا حقیقت بصری جدیدی را با زبان کودکانه ارائه دهند. یعنی کودک آن‌طور که فکر می‌کند، نقاشی می‌کشد، نه آن‌طور که می‌بیند. یاد گرفتم در نقاشی کودک، آشکارگیِ ضمایرِ پنهان از هر واقعیتیْ واقعی‌تر است و این مهم را تنها در ارتباطی عاطفی و سرشار از اعتماد و احساس امنیت به شکل می‌آورند و به معلم‌شان تقدیم می‌کنند.

استاد مصطفی فرض‌پور ماچیانی، نامی بزرگ در عرصه‌ی فرهنگ و ادب گیلان است. این اندیشمند فرهیخته بیش از پنج دهه عمر خویش را صرف ادبیات، پژوهش‌های تاریخی ـ فرهنگی و مطالعات گیلان‌شناسی کرد و در این راه، آثاری درخور از خود به یادگار گذاشت و بیش از این همه، بخش مهمی از عمر خویش را صرفِ کارِ سترگِ معلمی کرد. بی‌شک او نمونه‌ی یک معلم فاضل و استادی فرهیخته بود که بسیاری از بزنگاه‌های تاریخ پرفراز و نشیب سرزمین خود را از نزدیک درک کرد و هرگز به حاشیه نرفت. شاید دلیل مانایی نام فرض‌پور، تلاشِ مدامِ او در عرصه‌ی پژوهش و دانایی، همراه با کلام و بیانی نافذ بود که او را برای نسل حاضر، ممتاز ساخت.

در میان هنرمندان موسیقی معاصر گیلان «منوچهر ویسانلو» یکی از چهره‌های شاخص است. هنرمندی ممتاز که با جدیّت تمام در طول چند دهه، توانست همواره به‌عنوان یک موسیقی‌دان آگاه، نوازنده‌ای چیره‌دست و آهنگسازی خلّاق، آثار ماندگار و در خور توجهی را برای تاریخ موسیقی ایران به یادگار بگذارد. او در کنار آفریده‌های خلّاقانه‌ی خود، یک معلمِ فرهیخته و بااخلاق است که هنرجویان بسیاری در مکتب او مشق موسیقی کرده‌اند. در کنار این همه، او هنرمندی مدبّر است که در مقاطع مختلف، توانست به سامان‌دهی و حتا بنیان‌گذاری برخی کانون‌ها و مجامع هنری بپردازد و همچنین با مدیریت مسئولانه در بخش‌های مختلف هنری در ادوار مختلف، تجربیات گران‌بهای خود را در اختیار مجموعه‌های تحت نظارت خود قرار دهد. او بی‌شک یکی از حافظه‌های تاریخی هنر موسیقی گیلان است که دانسته‌ها و روایت‌هایش از فراز و نشیب این هنر در پهنه‌ی گیلان، می‌تواند غنای در خور توجهی به ثبت و ضبط تاریخ موسیقی این دیار بدهد.

این کتاب مجموعه‌ای است از چشم‌اندازهای بندر زیبای انزلی که با سلیقه خاص ثبت شده و لحظه‌هایی درخشان و وسوسه‌کننده برای تماشا دارد.

درهایی که در این مجموعه می‌بینیم همگی درهایی دلربا و چشم‌نوازند. این درها به‌عنوان آستانه‌ی بیرونیِ خانه به درون آن ارجاع می‌دهند، پس دعوت‌کننده‌اند. به‌همین‌دلیل این‌ها اصلاً «در» نیستند «دروازه»اند، زیرا بر «باز بودن» راجع‌اند. مهمانی بر کلونِ در می‌کوبد و میزبان از داخل ندا در می‌دهد: «بفرمایید در بازه».

کتاب موسیقی فولکلوریک گیلان، اثر استاد بی‌بدیل آواها و نواهای بومی گیلان، زنده‌یاد فریدون پوررضا، حاصل سال‌ها جستجو و پژوهش این هنرمند ممتاز در عرصه موسیقی محلی گیلان است که ناگفته‌های بسیاری را در خود گردآورده است.

فعلا توضیحاتی درمورد این کتاب در وب سایت ما موجود نیست.