وقتی به کتاب‌های تاریخی و جغرافیایی استان گیلان مراجعه می‌کنیم، متوجّه می‌شویم که خیلی از مکان‌ها، مناطق، مسائل فرهنگی مثل گویش‌ها، آداب و رسوم و رویدادها از قلم تاریخ‌نویسان و محققان افتاده است. این خلاء شاید به جهت صعب‌العبور بودن بعضی مناطق، یا به دلیل جهت‌گیری‌های شخصی آنها نشاًت گرفته باشد. این ناگفته‌ها و نادیده‌ها می‌تواند فرصت خوبی برای افراد علاقه‌مند جهت تحقیق، گردآوری و ارائۀ مطالب تازه و بکر ایجاد نماید. یکی از مناطقی که در استان گیلان کمتر به آن توجّه شده، بخش غربی سفیدرود در شهرستان رودبار است. اگر بگوییم شهرستان رودبار ایران کوچکی است با اقوام، زبان‌ها، گویش‌ها، فرهنگ‌ها و مناطق جغرافیایی مختلف، سخنی به گزاف نگفته‌ایم. نویسنده در این کتاب به آداب و رسوم، باورها، چگونگی برگزاری جشن‌ها، عزاداری‌ها، کنایه‌ها و ضرب‌المثل‌های روستای لاکه از توابع بخش مرکزی شهرستان رودبار، پرداخته است.

عمارلو در دامن بحری خویش در جنگل داماش مه رقصان می‌رویاند و کنجی دنج جهت زایش گنج طبیعت، سوسن چلچراغ تدارک می‌بیند و در دامنه‌ی برّی بر بستر سنگ خلوتگاه خورشید خَلوَش، آخرین نوزاد آفرینش، انسان عمارلو را بر زانو می‌نشاند تا به هُرم آفتاب، استخوان محکم نماید از مرد آمارد آینده و پخته گرداند اندیشه‌ی خام از خود از برای تبدیل پاره‌های سنگی به افزار پارینه سنگی!

زبان‌‌ها و گویش‌های ایرانی که از روزگاران کهن خود را به ما رسانده‌اند، در برگیرندۀ ویژگی‌هایی هستند که نحوۀ ‏گفت‌وگو، چگونگی ابراز غم‌‌ها و شادی‌ها و در یک کلمه فرهنگ آن مردم را به ما منتقل می‌کنند و برای شناخت بیشتر ‏زبان و ادب فارسی به محققین کمک فراوانی می‌رسانند. زبان تاتی از زبان‌های ایرانی شمال‌غربی است که هم در ‏ایران و هم در خارج از ایران رایج است. شهرستان رودبار یکی از چندین مناطقی است که مردمش به زبان تاتی تکلم می‌کنند. این کتاب ‏بر مبنای گویش تاتی رایج در روستای لاکِه (lâke) نوشته‌ شده ‌است. لاکِه در فاصلۀ 12 کیلومتری غرب سفیدرود از ‏شهرستان رودبار واقع شده‌است. در این کتاب سعی شده‌است واژه‌ها، اصطلاحات و ترکیبات زبان تاتی در چندین بخش ‏به صورت موضوعی کنار هم بیاید. در آخر کتاب نیز، نمایۀ الفبایی واژه‌ها تنظیم شده‌است تا علاقه‌مندانی که واژه‌ها را به ‏صورت موضوعی دنبال نمی‌کنند، بتوانند در بخش الفبایی آن واژه‌ها را پیدا کنند.

تاتی به شاخه‌ای از زبان‌های غربیِ شمالی ایرانی اطلاق می‌شود و گویش‌هایی را شامل می‌شود که در منطقۀ وسیعی گسترده است که از جنوب رودخانۀ ارس آغاز می‌شود و تا شمال ساوه امتداد می‌یابد. در این پژوهش که صورت تکمیل‌شدۀ رسالۀ دکتری نگارنده است، نظام انطباق در پنج گونۀ تاتیِ اشتهاردی، تاکستانی، جوبُنی، هزاررودی و کَرینی بررسی شده است. این گونه‌های تاتی به‌ترتیب در استان‌های البرز، قزوین، گیلان، زنجان و اردبیل رایج هستند. منظور از انطباق، شیوه‌های مختلف رفتار با موضوع‌های اصلی بندهای لازم و متعدی در دستور یک زبان است که برای نشان دادن نقش شرکت‌کنندگان به‌کار می‌روند و شامل حالت‌نمایی، نمایه‌کردن از طریق مطابقه و ترتیب کلمات‌اند.