این کتاب همان‌گونه که از نامش پیداست، ادامه‌ی کتاب«تاریخ گیلان؛ از آغاز تا پایان حکومت‌های محلی خان‌سالار» است، که از ورود شاه عباس اول به گیلان آغاز می‌شود و تا پایان انقلاب جنگل و برآمدن سردار سپه پایان می‌گیرد. این دوره‌ای مهم در تاریخ گیلان است که هرچه به پایان خود نزدیک می‌شود براهمیت تاریخ‌سازی آن افزوده می‌گردد. گیلانیان در دوران مشروطیت به کاری بزرگ دست زدند که تاکنون در تاریخ‌نویسی ایرانی، حق مطلب در این‌باره اَدا نشده است. مجاهدین مشروطه‌ی گیلانی، رهبری مبارزه‌ای را به دوش کشیدند که در آن استبداد مطلقه‌ای را که دوباره سر برآورده بود تا مشروطه‌ی ایرانی را در کام خود فروبرد، از اریکه‌ی خود پایین کشید و آزادی و مشروطیت را دوباره به سراسر ایران بازگردادند. سرزمینی که در کمتر از یک دهه بعد، جنبش جنگل را در مبارزه بر ضداشغالگری روسیه‌ی تزاری در جنگ اول جهانی پایه‌گذاری کرد که پس از پنج سال به انقلاب جنگل راه گشود و برای نخستین بار در تاریخ معاصر ایران تجربه‌ای نوین از اتحادها و تخاصم‌های نیروهای جدید پدید آورد.

بی‌شک، «همواج» اتفاقی تازه و خجسته در عرصۀ فعالیت‌های فرهنگی و ادبی تالش است که امکان تکرار آن شاید در آینده به آسانی مقدور نباشد؛ برای نخستین بار پژوهشگرانی فرهیخته، از نواحی و گویش‌های مختلف تالش، حول محور همدلی دور هم جمع ‌شدند تا چاره‌ای برای گذار از آشفتگی در تالشی‌نویسی معاصر بیندیشند. «همواج» که اینک به وجهی نیکو به بار نشسته‌است، درحقیقت عصارۀ سلایقِ گروهی از اهالی فرهنگ، زبان و ادب تالش با دیدگاه‌ها و پسندهای گونه‌گون بوده که جریان اصلی و مشترک تالشی‌نویسی در چند دهۀ اخیر را بسامان کرده و آن را از صافیِ سلیقه‌های مشترک و دقائق علمی عبور داده‌اند تا علاوه‌بر ایجاد وحدت رویه، مبتنی بر اصول و قواعد درست نگارش باشد. این رویداد نادر را باید مغتنم شمرد و بر بانیان و اصحاب آن درود فرستاد که برگ زرینی بر تاریخ فرهنگ تالش افزودند.

پیربازار اگرچه امروز به دور از هیاهوی گذشته دهستانی خاموش در اطراف رشت است، اما گذشته‌ای پُرفروغ دارد. این منطقه به مدت چهارصدسال مسیر ارتباطی رشت به اروپا بود. فعالیت گسترده‌ی قایق‌ها و کرجی‌ها یکی از مهمترین مشخصه‌های منطقه‌ای‌ست که در دوره‌ی قاجار مرکز ثقل مناسبات تجاری شمال ایران محسوب می‌شد بیشتر مسافران و کالاهایی که راهی اروپا بودند بایدناگزیر از پیربازار عبور می‌کردند و از طریق مرداب خود را به بندر انزلی مهم‌ترین بندرگاه ایران در دریای کاسپین می‌رساندند و سپس گام در راه اروپا می‌نهادند. این اثر به معرفی تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین می‌پردازد.

استان گیلان به‌دلیل اقلیم خاص و منحصربه‌فرد، یکی از رویشگاه‌های مهم و متنوع گیاهی است. به‌گونه‌ای که حدود بیست درصد فلور کشور در این استان می‌روید و حدود دو هزار گونۀ گیاهی تاکنون در این استان شناسایی شده است. همین سرمایۀ طبیعی سبب‌شده است تا ردپای این گیاهان در سبک زندگی مردم این دیار مشهود باشد. تا جایی که در تنوع غذایی، معماری، اقتصاد، صنعت، پزشکی و... نقشی پررنگ داشته و دارند.